Nhiều năm trước đây, một trận đói xảy ra ở Đức làm cho rất nhiều người lâm vào tình trạng thiếu ăn. Có một ông nhà giàu rất yêu thương con trẻ đã nhận nuôi 20 đứa trẻ đói khát. Ông ta nói với bọn trẻ:
– Trong cái rổ này mỗi cháu đều có một ổ bánh. Hàng ngày, các cháu cứ đến đây nhận bánh ăn cho đến khi nào nạn đói qua khỏi.
Lũ trẻ háu ăn, chúng vồ lấy rổ bánh và tranh nhau ổ nào lớn nhất, quên cả việc cám ơn người đàn ông tốt bụng. Sau một hồi cãi nhau, mỗi đứa vồ lấy một ổ và biến mất, chỉ còn lại một bé gái tên là Gretchen. Bé đứng cách xa người đàn ông một quãng, cầm ổ bánh nhỏ nhất trong tay, đưa lên mỉm cười và chân thành cảm ơn.
Ngày hôm sau lũ trẻ lại đến. Chúng vẫn xử sự kém lễ phép như hôm trước. Chỉ riêng mình Gretchen vẫn giữ thái độ hòa nhã và biết ơn. Cô bé nhận phần bánh mì nhỏ nhất như bữa qua. Nhưng khi đưa bánh về cho mẹ, bà mẹ cắt ổ bánh, sáu đồng bạc lấp lánh rơi ra.
– Ồ, Gretchen! Bà mẹ kêu lên. Chắc có điều gì không phải rồi. Tiền này không phải của chúng ta. Con hãy chạy mau đến trả cho vị ân nhân ấy đi!
Nhưng khi Gretchen trả tiền cho người đàn ông như lời mẹ dặn, thì ông ta bảo:
– Không có gì sai quấy cả. Ta đã đặt những đồng tiền này trong ổ bánh nhỏ nhất là để thưởng cháu đấy. Nhưng cháu nên nhớ là tấm lòng không tham lam của cháu, còn quý hơn cả những đồng tiền mà ta ban tặng. (Theo James Baldwin)
—o0o—
Bài Học Đạo Lý
Từ hồi còn rất bé, ai cũng từng được nghe câu chuyện cổ tích “Con quạ và cây khế vàng”. Mãi đến hôm nay đã lớn khôn, nhưng khi nghĩ đến câu chuyện ấy vẫn thuộc làu câu nói của quạ: “Ăn một quả trả một cục vàng/May túi ba gang mang đi mà đựng”, và không quên phê phán, tham lam như người anh may túi sáu gang mất mạng cũng đáng đời!
Người tham lam sẽ nhận lấy hậu quả xấu và lời chê trách của người đời, còn người không tham lam sẽ nhận được một phần thưởng xứng đáng là tiếng thơm đến muôn đời sau. Biết là vậy, nhưng khi “đói thì sinh ma, già thì sinh tật”. Đói như lũ trẻ trong câu chuyện, giành nhau những ổ bánh mì lớn nhất, khiến cho vị ân nhân và cả chúng ta phải thương xót bọn trẻ hơn là trách móc.
Khát vọng sống và tồn tại luôn mãnh liệt trong mỗi con người. Khi xem những thước phim thời sự thế giới về hậu quả động đất, cảnh người ta giành nhau đồ cứu trợ thả từ trên máy bay xuống, mới hiểu và thương được những người gặp hoạn nạn. Tuy có sự tham lam giành giật cho mình phần nhiều hơn nhưng không phải ai cũng như vậy. Có rất nhiều người vẫn giữ được nhân cách của chính mình dù cho phải đối diện với bất cứ hoàn cảnh nào.
Những người không tham lam như cô bé Gretchen tỏa sáng như một thiên thần giữa cuộc tranh đấu sinh tồn. Chúng ta đang sống trong một thế giới tiềm ẩn nhiều rủi ro do thiên tai động đất, bão lũ… tai họa khôn lường. Những bất trắc trong cuộc sống dễ làm cho con người biến chất, thay đổi. Giữ tâm ngay thẳng, hiền lương trong cuộc sống bình thường đã khó, trong những lúc khốn đốn, đói kém lại càng khó hơn.
Là những người con Phật, chúng ta luôn luôn tin tưởng vào những lời Phật dạy từ bi hỷ xả, không tham lam để có một cuộc sống đúng nghĩa an lạc. Từ chối không tham lam gì cả là một phẩm hạnh. Phẩm hạnh ấy là phần thưởng mà đời sống ban tặng lại cho bạn còn quý hơn cả bạc tiền.
Lê Đàn
