Vào triều đại nhà Thanh có một vị tú tài họ Ngô sống tại khu Nghi Hưng, tư chất thông minh, học vấn xuất chúng, nhưng trải qua nhiều lần dự thi đều không đỗ.
Làm việc ác khiến công danh tiêu tan
Anh rể của Ngô tú tài là một người có phần nhiệt tình, ông gặp cảnh em vợ bị thất bại khốn đốn nhiều lần nên trong tâm thường hay suy nghĩ lo lắng. Vào đêm giao thừa của năm nọ, ông nằm mộng thấy trên bảng tên ngay trước miếu thành hoàng (một vị thần cai quản một khu vực) có đề tên em vợ của mình là Ngô Mỗ, trong lòng đang cảm thấy vui mừng thì chỉ trong chớp mắt đã thấy tên bị lau đi rồi. Ông đang trong khó hiểu, thì có một vị quan sai ở bên cạnh nói với ông rằng: “Ngô tú tài này, bởi vì trong tâm nghĩ sẽ làm một việc ác vào giữa tháng giêng năm mới, cho nên đem công danh của vị này xóa bỏ.”
Người anh rể hỏi: “Ngô tú tài chỉ là trong tâm nghĩ vậy, còn chưa có hành động, ngài xem có thể vãn hồi được không?”
Vị quan sai kia trả lời: “Việc này ta không biết, hãy đến hỏi thành hoàng đây này!” Nói xong, vị quan sai liền dẫn ông ta đi vào trong miếu. Anh rể của Ngô tú tài nhìn thấy Thần thành hoàng ngồi hướng về phía nam liền vội khấu đầu xin vãn hồi lại việc của Ngô tú tài. Thần thành hoàng đưa cho ông ta một tờ giấy. Ông giở ra xem thấy trên đó viết: Ngô Mỗ vốn được làm tể tướng nhưng bởi vì lời nói tạo ác nghiệp quá nhiều nên phần lớn đã bị tước bỏ rồi, không lâu nữa sẽ đỗ trạng nguyên nhưng lại đang có suy nghĩ như vị quan sai kia vừa kể.
Người thân khuyên can Ngô tú tài không làm việc ác
Anh rể Ngô tú tài dập đầu nói: “Chuyện quá khứ đã khó vãn hồi, việc tương lai còn có thể phòng ngừa. Tôi nguyện dùng tính mạng của cả nhà để đảm bảo Ngô Mỗ không làm chuyện xấu đó nữa, cầu xin Thần đừng tước bỏ công danh của Ngô Mỗ nữa, được không?” Thành hoàng gật đầu tỏ vẻ đồng ý, rồi gọi vị quan sai kia đưa ông ta ra ngoài. Lúc đi ra ngoài, người anh rể này đã thấy trên bảng nhãn có ghi lại tên của Ngô Mỗ.
Ông tỉnh dậy, đang định kể cho vợ biết thì thấy người vợ bỗng nhiên kêu to giống như gặp ác mộng. Ông gọi vợ dậy hỏi vợ tại sao kêu to như vậy?
Người vợ trả lời: “Thiếp nằm mơ thấy có người đến báo, Ngô Mỗ đã đỗ trạng nguyên, bỗng nhiên lại bị người khác lấy đi, biết là Ngô đệ chủ tâm bất thiện nên bị tước bỏ rồi, vì thế thiếp mới vội vàng kêu to như thế”. Nghe thấy vợ kể xong, ông ta cũng đem giấc mơ của mình kể lại, cả hai người đều thấy kỳ lạ, rồi sau đó bàn bạc phương cách giúp Ngô Mỗ.
Ngô Thị nói: “Chúng ta có thể tìm lý do rồi gọi Ngô đệ tới và nhốt lại, sau đó nói nguyên nhân cho đệ ấy biết, như vậy mới có thể khiến cho Ngô đệ cảnh giác hối cải và bảo toàn được công danh của mình.”
Hai vợ chồng họ sau khi bàn bạc, sáng ngày hôm sau bắt đầu tiến hành kế hoạch đã định. Quả nhiên không tốn chút sức lực nào, họ gọi Ngô đệ tới rồi nhốt lại trong phòng hơn nữa còn khóa cửa lại. Sau đó, đứng ở bên ngoài nói rõ giấc mơ của cả hai vợ chồng cho Ngô Mỗ nghe.
Ngô tú tài nghe xong rất kinh hoàng: “Đệ chỉ là nghĩ trong lòng vậy thôi chứ chưa thực hiện mà cũng chưa từng nói qua với ai. Vậy mà thần linh sớm đã biết, lại còn tiến hành trừng phạt. Đúng là câu “Có chủ tâm thì trời biết” là sự thực chứ không phải chỉ là câu nói để dọa người. Đệ từ nay về sau cũng không dám tùy tiện nảy sinh ác niệm nữa!”
Về sau khi kỳ thi đến, người anh rể mới mở cửa ra rồi cùng Ngô tú tài đến Kim Lăng dự thi, trừ lúc vào bàn thi, còn mỗi bước chân người anh đều theo sát Ngô tú tài, cố gắng để Ngô tú tài không làm bất cứ một việc xấu nào. Sau đó, Ngô tú tài quả nhiên đỗ trạng nguyên.
Đúng là:
Nhân tâm sinh nhất niệm,
Thần linh tất cả đều biết;
Thiện ác tất có báo,
Thiên địa bản vô tư!
(Ý nói: Mỗi một ý nghĩ của con người dù không nói ra thì Thần linh cũng đều biết, nghĩ ác sẽ gặp ác báo, nghĩ thiện được thiện báo, trời đất vốn vô tư, công bằng.)
Theo secretchina
Mai Trà biên dịch
